στο www.theaterinfo.gr

Τρικυμία

Έχω δει αυτήν την παράσταση εδώ και κάποιο καιρό, από τότε που παιζόταν στην Αθήνα, για 7 μόνο παραστάσεις στον Χώρο Τέχνης Ασωμάτων. Ο λόγος που είχα επιλέξει μέχρι τώρα να μην γράψω, ήταν γιατί το θέαμα κατήργησε κάθε κριτική απόσταση που θα έπρεπε να έχω από αυτό. Καθώς όμως η παράσταση ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη στο στούντιο Κοιτώνες στο στρατόπεδο Κόδρα, η ανάμνηση της παράστασης καθίσταται επίκαιρη.

( Δελτίο τύπου )

Είναι η δεύτερη φορά που ο Θεσσαλονικιός σκηνοθέτης Δαμιανός Κωνσταντινίδης σκηνοθετεί το κείμενο της Ελένης Μαρκενίδου. Ο Πρόσπερο αναλογίζεται τα βιώματά του, παραιτημένος από κάθε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα, σε μια απομόνωση που ξεπερνά ακόμα και αυτή στη μαγική σαιξπηρική του εξορία. Ο απολογισμός του είναι μες στον πόνο, μέσα στον θυμό. Είναι ένας δραματικός ήρωας-μη ήρωας, που συνδιαλέγεται με το σαιξπηρικό του πρότυπο, με το ψυχολογικό υπόβαθρο και με την κριτική ταυτόχρονα. Ο σαιξπηρικός λόγος (στα αγγλικά) μπλέκεται με τα επιχειρήματα που στηρίζουν το μίσος και την απογοήτευσή του και με τα δάκρυα και τις κρίσεις του, ενώ οι εικόνες που ζωντανεύουν μέσα από τον λόγο αποκτούν δύναμη σκηνικού.

Σε όλους τους ρόλους η ηθοποιός Έφη Δρόσου. Προκαλεί ίσως έναν μικρό δισταγμό αυτή η επιλογή, μια παράσταση με μόνο μία ηθοποιό. Κι όμως, η Έφη Δρόσου καταφέρνει να καθηλώσει άμα τη εμφανίσει της, η δυνατή της ερμηνεία υποστηρίζει όχι απλώς με επάρκεια, αλλά με πρωτοφανή δύναμη τον ρόλο- τους ρόλους της. Βασικός ήρωας είναι ο Πρόσπερο. Οι μεταμορφώσεις σε Κάλιμπαν, Άριελ και λοιπούς ρόλους, είναι ουσιαστικά οι μιμήσεις του Πρόσπερο. Η Δρόσου γίνεται πότε βαριά και δυσκίνητη, στραβή και κακιά ως Κάλιμπαν, πότε ανάλαφρη, αέρινη και σοφή ως Άριελ, πότε μαινόμενη και απειλητική μες τη μανία της ως Πρόσπερο και την επόμενη στιγμή εύθραυστη ως πληγωμένος από όλους και όλα, κατάμονος ηγεμόνας. Τριγύρω της, μες στο μυαλό της οι φωνές των υπολοίπων σαιξπηρικών ηρώων και μια μουσική που εντείνει τα συναισθήματα.

Το σκηνικό στηρίζει απόλυτα την ερμηνεία της και δίνει μια υποψία ψυχιατρείου ή εργαστηρίου ενός πάνσοφου και άρα επικίνδυνου ανθρώπου. Δύο κυλιόμενα τραπέζια, με φωτισμένες θήκες στην επιφάνειά τους, που περιέχουν τα εργαλεία του Πρόσπερο: κατά βάση τα βιβλία του. Τα βιβλία αυτά, όταν τα ανοίγει η Δρόσου, εμπεριέχουν ή φωτιά, σε μια γνώση που τελικά καίει και καταστρέφει, ή ακόμα νερό, με το οποίο θα δροσιστεί ο ήρωας στις δύσκολες για το μυαλό στιγμές του. Στη μια άκρη, υπάρχει ένα ρολό κάτασπρο χαρτί, το οποίο αντιπροσωπεύει και μετασχηματίζεται σε διαφορετικά πράγματα. Στις εξάρσεις θυμού του Πρόσπερο, για παράδειγμα, γίνεται η γραμμένη ιστορία την οποία ο Πρόσπερο σκίζει με μανία, λίγο αργότερα γίνεται το σκέπασμά του για να κοιμηθεί. Ο Πρόσπερο μπορεί με τη βοήθεια των βιβλίων του να μιμηθεί επίσης τη θάλασσα, να σκορπίσει σκόνη στη σκηνή («πώς γέμισε σκόνη η σκηνή» είναι μια μόνιμη απορία του) και να αναλογιστεί.

Η παράσταση τελειώνει με τον Πρόσπερο να απορεί γιατί νικήθηκε τελικά από τον ίδιο του τον εαυτό: μπόρεσε να συγχωρέσει. Σαστισμένος μπροστά σε μια κάθαρση που δεν είχε προβλέψει, προσπαθεί να βρει καταφύγιο στη γνώριμη οργή του, εις μάτην. Η κάθαρση έχει επέλθει ήδη και στους θεατές. Στην παράσταση της Θεσσαλονίκης, το δυνατό περιβάλλον του στρατοπέδου, είναι ό,τι πιο ταιριαστό σε αυτήν την κάθαρση.

Μάρθα Κοσκινά